Wprowadzenie
Platforma YADDA to otwarte oprogramowanie pozwalające tworzyć repozytoria cyfrowe. Umożliwia przechowywanie, przetwarzanie i udostępnianie treści cyfrowych, takich jak artykuły czy książki.
Platforma YADDA została zaprojektowana z myślą o wydajnym i bezpiecznym przechowywaniu bardzo dużych zbiorów danych przez długi okres czasu. Pozwala na integrację zasobów o różnej skali i charakterze – od pojedynczej publikacji do baz danych zawierających miliony rekordów.
W oparciu o platformę YADDA można stworzyć działający w skali ogólnopolskiej, jednolity i zintegrowany zbiór zasobów naukowych dostępnych w wersji cyfrowej poprzez internet.
Platforma YADDA umożliwia stworzenie wspólnego środowiska zapewniającego użytkownikom dostęp:
- do danych bibliograficznych i zasobów pełnotekstowych;
- do komercyjnych zasobów licencjonowanych i publicznie dostępnych, w tym do zasobów dostępnych na licencjach otwartych;
- do treści przechowanych lokalnie oraz zdalnie, w innych repozytoriach.
Podstawowym zastosowaniem platformy YADDA jest biblioteka cyfrowa, która w innym wypadku musiałaby wykorzystywać szereg różnych systemów informatycznych i wyspecjalizowanych rozwiązań. Platforma YADDA pozwala stworzyć bibliotekę w oparciu o pojednyczy, zintegrowany system.
Platformę YADDA spośród innych dostępnych programów do tworzenia repozytoriów cyfrowych wyróżnia:
- duża skalowalność – repozytorium na platformie YADDA może zawierać ponad 20 milionów artykułów;
- wysoka wydajność przeszukiwania zbiorów;
- elastyczny system autoryzacji, pozwalający udostępniać poszczególne elementy zasobów na różnych zasadach różnym użytkownikom;
- modularność oraz otwartość kodu – co pozwala zewnętrznym programistom tworzyć nowe warianty części składowych platformy;
- rozproszenie – repozytoria stworzone w oparciu o platformę YADDA mogą współpracować ze sobą i automatycznie synchronizować zasoby.
Podstawowym wyzwaniem przy tworzeniu repozytorium zawierającego treści różnego rodzaju i pochodzące z różnych źródeł jest katalogowanie i przeszukiwanie zasobów. W tym celu na potrzeby systemu YADDA opracowano, w oparciu o doświadczenia współpracy z bibliotekami i archiwami, elastyczny standard metadanych o nazwie BWMeta.
W chwili obecnej platforma YADDA jest zoptymalizowana do przechowywania treści czasopism naukowych, które są katalogowane m.in. według tytułów publikacji, autorów oraz wydawnictw. Docelowo YADDA ma stanowić jednolity system, pozwalający przechowywać treści dowolnego rodzaju i pochodzące z różnorodnych źródeł, w tym treści multimedialne oraz dane naukowe.
Oprogramowanie YADDA umożliwia tworzenie kolekcji o strukturze rozproszonej. W przyszłości repozytorium prowadzone w ICM UW będzie połączone z innymi repozytoriami, ulokowanymi na przykład w innych instytucjach naukowych i akademickich. Repozytoria zbudowane na platformie YADDA będą razem tworzyć zintegrowany zbiór treści dzięki wymianie metadanych. Oznacza to w szczególności, że treści będą mogły być wyszukiwane w całym rozproszonym zbiorze jednocześnie.
Rozproszony system repozytoriów stworzony w oparciu o platformę YADDA pozostaje spójny wewnęŧrzenie niezależnie od charakteru części składowych. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu zestandaryzowanych usług sieciowych. Zastosowanie modelu usług sieciowych oznacza, że poszczególne repozytoria mogą mieć dowolnie różnorodną architekturę – i mimo tego wymieniać się wzajemnie danymi.
